Gündelik Bilgiler

Yemek tarifleri, faydalı bilgiler, şifalı bitkiler, güzellik ve bakım...

ramazan etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
ramazan etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

6 Temmuz 2013 Cumartesi

Orucu bozmayan şeyler

Sual: Orucu bozmayan şeyler nelerdir?
CEVAPBazıları şunlardır:
1- Oruçlu olduğunu unutarak yeyip içmek,

2- Ağzına gelen kusuntunun geri gitmesi,

3- Oksijen tüpüyle suni hava vermek,

4- Orucu bozmaya niyet edip de bozmamak,

5- İstemeyerek ağız dolusu kusmak,

6- Boğaza toz, duman vs. kaçması,

7- İsteyerek, zorlayarak biraz kusmak,

8- Göze ilaç damlatmak, ıslak lens takmak,

9- Gıybet etmek,

10- Rüyada ihtilâm olmak,

11- Diş çukuruna ilaç koymak,

12- Çiçek, kolonya veya parfüm koklamak, deodrant kullanmak,

13- Morfinsiz, iğnesiz diş çektirmek
,
14- Yutmadan yemeğin tadına bakmak,

15- Sakındığı hâlde toz ve dumanın boğazdan veya burundan içeri girmesi,

16- Diş çektirince gelen tükürükten az kanı yutmak,

17- Ağzını yıkadıktan sonra, kalan yaşlığı tükürükle yutmak,

18- Dişleri arasında kalan, nohuttan küçük olan şeyi yutmak,

19- Hacamat olmak, kan aldırmak, akupunktur kullanmak,

20- Kulağa su kaçması,

21- Uyanıkken, sadece bakarak cünüp olmak,

22- Misvak kullanmak, macunsuz diş fırçalamak, [Macunlu fırçalamakla da oruç bozulmaz fakat mekruh olur. Macun yutulursa oruç bozulur, kaza gerekir.]

23- Gusletmek, banyo yapmak,

24- İdrar yoluna pamuk koymak, [Şâfiî’de bozar.]

25- Sağlam deriye ilaç, krem, her çeşit yakı, sigara bandı, tokluk bandı koymak,

26- Yaraya imsak vaktinden önce konan sıvı ilacın, imsak vaktinden sonra emilmesi,

27- Yaradan çıkan kan, irin ve benzerlerinin tekrar içeri girmesi,

28- Arı sokması,

29- Dudaktaki yaşlığı yutmak,

30- Banyoda oluşan su buharını teneffüs etmek,

31- Ele iğne batıp, kırığının içinde kalması,

32- Kulağa pamuklu çubuk sokmak, [Şâfiî’de bozar.]

33- Kanayan yere, kanın durması için kan taşı sürmek,

34- Ağza gelen yemeği, balgamı, kusmuğu veya baştan buruna gelen akıntıyı yutmak,

35- Bel soğukluğu hastalığından dolayı akıntı gelmesi.

36- Evi haşere için ilaçlayan, ister istemez ilacı teneffüs etse, orucu bozulmuş olmaz; çünkü sakınmak zordur,

37- Kulağa sabunlu su kaçırması,

38- Ağza su alıp çalkalamak veya ağzı yıkadıktan sonra ağızda kalan yaşlığı tükürükle yutmak,

39- Hanımını öpenin orucu, meni gelse de bozulmaz. Öperken şehvetlenip cünüp olursa bozulur. [Cünüp olma ihtimali varsa, hanımını öpmesi mekruh olur. Orucu bozacak derece çok öperse haram işlemiş olur. Çünkü orucu mazeretsiz bozmak haramdır. Ama öperek cünüp olunca kaza gerekir, kefaret gerekmez.]

40- Akupunktur kullanmak orucu bozmaz. Akupunkturun sadece iğnesi giriyor, vücudun içine bir şey zerk edilmiyor.

41- Çatlak dudağa veya eldeki yarığa, krem, tentürdiyot, kolonya veya oksijenli su sürmek. [Açık yaraya sürülen merhemin, içeri sızdığı iyi bilinmedikçe orucu bozmadığı, S. Ebediyye'de bildirilmektedir. İyi bilmek, zanla olmaz. Kesin bilmek gerekir. Kesin bilinmeyince bozar denilemez.]

42- İğneli epilasyon yaptırmak orucu bozmaz. İçeriye ilaç gibi bir şey girmedikçe, vücuda iğne batırmak orucu bozmaz. İğneli epilasyonda içeriye ilaç girmiyor. Sadece iğne, kıl folikülüne sokularak akım veriliyor.

43- Kaş, bıyık aldırmak, etek tıraşı olmak ve epilasyon orucu bozmaz.

44- Oruçlunun ağzına gözyaşı veya ter girerse, bir iki damla gibi azsa, orucunu bozmaz, çünkü bundan korunmak zordur. Çok olur da tuzluluğunu ağzının her yerinde duyar ve yutarsa orucu bozulur. Yutmayıp tükürürse bozmaz.

45- Kuru parmağı, ön veya arka tarafa sokmak, [Şafii’de bozar.]

Unutarak yeyip içmek
Sual:
 Sahura kalktım, yemekten sonra oruç tutmaya niyet edip yattım. Sabah kalkınca oruçlu olduğumu unutup akşama kadar yiyip içtim. İftar vaktinde hatırıma geldi. Orucum sahih oldu mu?
CEVAPEvet, sahih oldu, çünkü unutarak yiyip içmek orucu bozmaz.

Saç boyatmak
Sual: 
Saç boyatmak, kasık tıraşı olmak veya serinlemek için duş almak orucu bozar mı?
CEVAPHiçbiri bozmaz.

Bayılmak ve oruç
Sual:
 Herhangi bir sebeple bayılan kimsenin orucu bozulmuş olur mu?
CEVAPBayılmak, uyumak gibidir. Uzun veya kısa süre bayılmak orucu bozmaz.

Denize girmek
Sual: 
Denize girmek orucu bozar mı?
CEVAPDenize girip hemen çıkmak orucu bozmaz. Denizde durulur, yüzülürse vücudun içine su kaçar ve oruç bozulur.

Orucu bozan şeyler
Sual: Ramazan orucunu bozan şeyler nelerdir?

CEVAP

Ramazan orucunu bozup, yalnız kaza gerektiren şeyler şunlardır:

1- Boğaza kar ve yağmur kaçması,

2- Astım spreyi kullanmak,



3- Zorla bozdurulmak,



4- Burna sıvı ilaç koymak,



5- Burna kolonya çekmek, [Koklamak bozmaz.]



6- Mukimken oruca başlayıp, sefere çıkınca yiyip içmek,



7- Ud ağacının, amberle tütsülenip dumanının çekilmesi,



8- Başkasının içtiği sigara dumanını isteyerek çekmek,



9- Kulağın içine ilaç damlatmak, kulağı ilaçlı suyla yıkamak,



10- Derideki açık yaraya konan sıvı ilacın sindirim yoluna girmesi,



11- Vücuda ilaç şırınga etmek,



12- İsteyerek, zorlayarak ağız dolusu kusmak,



13- Dişi kanayanın ağzındaki kanı yutması veya tükürükle eşit miktarda karışık kanı yutması,



14- İmsak vaktinin bittiğini bilmeden yiyip içmek,



15- Güneş battı zannederek orucunu bozmak,



16- Dişlerin arasında kalan nohut kadar şeyi yutmak,



17- Buruna çekilen suyun ağızdan çıkması,



18- Abdest alırken boğaza su kaçması,



19- Kâğıt, taş, pamuk, ot, pişmemiş pirinç gibi ilaç ve gıda olmayan şeyi yutmak,



20- Makattan veya kadınların önden fitil kullanması,



21- Oruçlu olduğunu unutup yediğinde, orucu bozuldu sanarak, bilerek yemeye devam etmek,



22- İmsak vaktinden sonra niyet edenin, gün içinde orucunu kasten bozması,



23- Denize girince veya guslederken makattan su girmesi, [Hanbeli’de bozmaz.]



24- Dil altına konan ilacı emmek,



25- Makata konan pamuğun veya başka şeyin hepsinin içeri girmesi,



26- Basur memesinin, taharetlendikten sonra, ıslak olarak içeriye girmesi,



27- Mastürbasyon yapmak,



28- Vücuda giren ultrason veya endoskopi cihazında ilaç, merhem olması,



29- Lavman yaptırmak, [Mâlikî’de bozmaz.]



30- Özel olarak su buharı teneffüs etmek,



31- Yaş parmağı, ön veya arka tarafa sokmak, [Hanbeli’de bozmaz.]



32- Burundan genze giden kanı yutmak,



33- Açlığa veya susuzluğa dayanamayarak yiyip içmek,



34- Bayılanı ayıltmak için veya uyuyanın ağzına su akıtmak,



35- Seferde iken kasten orucunu bozana kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir. Çünkü seferde oruç tutmak farz değildir.



36- Kasten orucunu bozan, sonradan oruç tutmamayı mubah kılacak bir hâl başına gelse, mesela kadının hayzı başlasa yahut oruç tutamayacak kadar hastalansa yalnız kaza gerekir. Fakat orucunu bozup sefere çıksa, kefaret gerekir; çünkü sefere çıkmak semavi bir özür değildir.



37- Oruçlunun ağzına giren gözyaşı veya ter, çok olur da, tuzluluğunu ağzının her yerinde duyar ve yutarsa orucu bozulur. Yutmayıp tükürürse bozulmaz.



Orucu bozan şeyler
Sual: Dinde reformcular, (Kolaylaştırın, güçleştirmeyin) hadisini,(Abdest alırken ağza bulaşan su orucu bozmadığı gibi, ağza sıkılan ilaçlı sprey de orucu bozmaz. Burun damlası da içeri girse bile bozmaz. İğne veya serumla ilaç vermek, makattan ve vajinadan fitil kullanmak, dilaltı hapını emmek ve kulağa damlatılan ilaç da orucu bozmaz) şeklinde yorumluyorlar. Bu yorumlar yanlış değil mi?
CEVAP
Elbette yanlıştır. Hepsi, dört mezhepte de orucu bozar. Fıkıh kitaplarında gıda veya deva [ilaç] olan bir şeyi yutmak orucu bozar deniyor. Kum, toprak, maden gibi gıda ve deva olmayanlar ise orucu bozar, fakat kefaret gerektirmez. (Redd-ül-muhtar)



Gıda ve deva olanların serumla, iğneyle verilmesi orucu bozar, kefaret değil kaza gerektirir. Mesela açık yaraya konulan sıvı ilaç emilirse, orucu bozar, fakat kefaret gerekmez. Astım spreyinin içinde ilaç olduğu için bozar. Ağza girip yutulan bir şeyin, az veya çok olmasının önemi yoktur. Bir damla ilaç veya bir damla su, isteyerek yutulursa oruç bozulur, kefaret de gerekir. Abdest alırken istemeden yutulursa kefaret gerekmez, çünkü bunda kasıt yoktur. Abdest alırken ağızda kalan yaşlığı yutmakla, ağza burna verilen ilacın yutulması mukayese edilemez, çünkü abdest almak zarurettir. İlaç almak da zarurettir denirse, zaten oruç tutamayacak kadar hasta olanın oruç tutmamasına ruhsat verilmiştir. İyileşince tutar. Reformcuların dediği gibi, (Hem ilacı alır, hem de oruçlu olurum) demek çok yanlıştır.



Dört mezhepte de ve bütün müctehid imamlara göre, yaraya konulan ilaç, cevfe [içeriye] giderse oruç bozulur. Şâfiî’de, dimağ [beyin], karın, bağırsak, mesane birer cevftir. Mesela, baştaki kemik yarılsa, buradaki yaraya konulan ilaç, cevfe yani beyne gideceğinden oruç bozulmuş olur.



Şafii’de karna bıçak saplansa, bıçağın ucu mideye, yani cevfe girdiği için oruç bozulur. Sağlam deriden bıçak, cevfe girince oruç bozulduğu gibi, iğneyle adaleyi veya damarı yırtarak verilen ilaç, cevfe ulaşınca oruç bozulmuş olur. Hanefi’deyse, bıçak tamamen midenin içine girerse oruç bozulur.



Bugün tıpta, serumun mesaneye, dimağa ve vücudun her yerine gittiği kesin olarak bilinmektedir. O halde serum, dört mezhepte de orucu bozar. Sadece kaza gerekir. Tıp, damardan veya adaleden verilen ilacın, dimağ ve mesaneye gittiğini bildirirken, hiç kimse, (Serum veya enjeksiyonla verilen ilaç, cevfe [yani dimağ ve mesane gibi yerlere] gitmez) diyemez. Derse de ilmî olmaz, indî olur ve hiç kıymeti olmaz. [Buradaki Hanefîyle ilgili bilgiler, Tahtâvi, Mebsut, Bedayi gibi, Şâfiîlerle ilgili bilgiler ise, Mecmû, Muğn-il-muhtaç, Tuhfe, Envâr, Kummesrâ, Bâcuri, Şerh-i İbni Bâcuri gibi muteber eserlerden alınmıştır.]



Lavman yaptırmak, Maliki hariç, diğer mezheplerde bozar. (El-fıkh-u alel-mezahib-i erbaa)

Makattan ve vajinadan fitil kullanmak, hatta pamuğun girip kaybolması, parmağın yaş olarak girmesi, kulağa ilaç damlatmak ve burna sıvı ilaç çekmek de orucu bozar. (Redd-ül-muhtar, Hindiye, Hidaye)



Dilaltı hapı ise ilaçtır, mukoza denilen yumuşak dokudan emildiği için, deri altına iğneyle ilaç zerki gibi olup orucu bozar. Ağız içindeki mukozadan değil de, vücuttaki sağlam deriden emilen ilaçlar bozmaz.



Kulağa konan ilaç
Sual: (Kulağa veya buruna konan ilaç, tedavi amaçlı olduğu için orucu bozmaz) diyenler çıkıyor. Tedavi amaçlı olunca, bu ilaçlar ve serumlar orucu bozmaz mı?
CEVAP
Tedavi maksatlı olanlar da elbette orucu bozar. Oruçlu, kasten gıda yahut ilaç olarak bir şeyi yiyip içerse, kefaret de gerekir. Şırınga [enjeksiyon] yaptırır veya buruna ilaç akıtır yahut kulağa yağ damlatırsa veya ufak taş ve benzeri yenmeyen veya iğrenilen, tiksinilen bir şeyi yutarsa sadece kaza gerekir. (Redd-ül-muhtar)

Tedavi veya gıda maksadıyla da olsa, serum da, iğne yaptırmak gibi orucu bozar ve kaza gerekir. Kefaret gerektirmemesi, ağızdan verilmediği içindir.



Yaradılışta bulunan deliklerden içeri giren şey, gıda ve deva olmasa bile orucu bozduğu gibi, vücuttaki yaraya konulan ilaç, sindirim yollarına sızarsa, yine oruç bozulur. (Tahtavi)

Demek ki, tedavi maksadıyla yani ilaç olarak da olsa, zaruretsiz bir şey yiyip içmek, orucu bozduğu gibi kefaret de gerekiyor. Tedavi maksadı olsun olmasın, kulağa veya buruna akıtılan ilaç kazayı gerektiriyor. Tedavi amaçlı olunca orucu bozmaz demek, dinimize aykırıdır.



İlaç orucu bozmaz mı?
Sual: Bir dinde reformcu, (Kulağa ilaç damlatılsa, buruna sıvı ilaç çekilse, astım spreyi kullanılsa oruç bozulmaz, çünkü tedavi amaçlı ilaç ve damlalar orucu bozmaz. İlaç kullanılması bir beslenme işi değildir, oruca karşı direnç kazanma faaliyeti sayılmaz. Onun için orucu bozmaz) diyor. İlaç almak orucu bozmuyor mu?
CEVAP
Elbette bozar. (İlaç alınması orucu bozmaz) demek dini sulandırarak yıkmak demektir. Fıkıh kitaplarında deniyor ki:
Faydalı bir şey yiyip içince, gıda veya deva olarak veya keyif veren bir şey ağızdan mideye gidince oruç bozulmuş olur, kefaret de gerekir. Açık yaraya konulan sıvı ilaç emilirse oruç bozulur. Vücuda, gıda ve deva olmadığı hâlde, ağızdan yutulan, bir taş, bir kâğıt parçası da girse, orucu bozar. Suyun illa ağızdan burundan girmesi şart değildir, taharetlenirken makata su kaçarsa oruç bozulur. Bir kimse şırınga yaptırır, burnuna bir ilaç akıtır veya kulağına yağ damlatırsa yahut vücut veya baş yarasına ilaç akıtır da ilaç hakikaten içine ve beynine işlerse veya ufak taş ve benzeri insanın yemediği veya iğrenip tiksindiği bir şeyi yutarsa kaza lazım gelir. (Dürr-ül muhtar, Redd-ül muhtar, Hindiyye, S. Ebediyye)



Orucu bozanlar
Sual: Gözyaşları, yüzden akan terler, yağan yağmur yahut kar, ağzımızı kapattığımız hâlde boğazımıza kaçarsa orucumuz bozulur mu?
CEVAP
Evet, bozulur ve kaza gerekir. Eğer kasten ağzımızı açıp yağmurun, karın girmesini sağlarsak kefaret de gerekir. (Nimet-i İslâm)



Kulağa ilaç koymak
Sual: Hanefî’yim diyen biri, (Kulağa ilaç damlatmak orucu bozmaz)gibi yanlış bir hükmü nasıl verebiliyor?
CEVAP
Belki, mezhepsiz demesinler diye Hanefî’yim demiş olabilir. Çünkü mezhebi olan kimse, aklına göre kıyaslar yapmaz, mezhep kitaplarından nakiller yapar.



Kulağa damlatılan ilacın mideye veya boğaza gitme şartı yoktur. Kulağa damlatılan yağ veya ilaçlar orucu bozar. (Dürr-ül muhtar,Redd-ül muhtar, Mülteka, Fetâvâ-i Hindiyye, Hidaye, Nimet-i İslam, Mecmua-i ZühdiyeDürer ve Gurer)



Şâfiî mezhebinde kulağının içine bir şey sokmak da orucu bozar. Çünkü kulağın içi mide hükmündedir, hattâ bir erkek idrar yoluna pamuk koysa bile orucu bozulur. Çünkü tabiî menfezden içeri girmiş oluyor. Şâfiî'de kulak da tabiî bir menfez yani deliktir. (El-fıkhü alel mezahibil-erbea)’da, (Şâfiî'de, bir çöpü kulağa sokmak da orucu bozar. Çünkü kulağın içi, vücudun iç kısmından sayılır) deniyor.



O kişi, (Astım spreyi ile ağza püskürtülen oksijenli ilaç orucu bozmaz, çünkü miktarı azdır) diyor. Hâlbuki hiçbir kitapta (Çoğu bozar, azı bozmaz) diye bir kayıt yok. Gıda değil veya deva değil, küçücük bir taş veya kum tanesi de boğaza girince bozduğu, yukarıda adı geçen kitapların hepsinde bildirilmektedir.



(Dil altı hapı, az ilaç emildiği için orucu bozmaz) diyor. Dil altı hapı ise ilaçtır, mukoza denilen yumuşak dokudan emildiği için, deri altına iğne ile ilaç zerki gibidir. Orucu bozar. Mezhebimizin hükmüne uymayıp da aklını ölçü alan kim olursa olsun itibar etmemelidir.

7 Aralık 2012 Cuma

 Ramazan'ın ilk haftası geçti bile. Her salı ve cumaya misafir ayarlamış olmamın iki büyük faydasını fark ettim geçen hafta. Birincisi çocuklar hiç görmediğim kadar mutlular. Misafirlerimizi uğurlayacağımız son dakikaya kadar sevinçten yerlerinde duramıyorlar. Bir diğeri de günler sürekli plan yapmakla geçtiği için korktuğum kadar zor geçmiyor yaz orucu.

Bu sene kendi iftar düzenimi salata hariç iki yemekle sınırlandırdım. Bu yemeklerden bir de mutlaka çorba. Yani çorba ve masadaki ikram edilen yiyeceklerden birini, üzerine de tatlı olarak birkaç hurmayı yiyip duruyorum. Zaten menülerden kalan yemekleri ara günlerde yediğimiz için bir hafta boyunca sofradaki her şeyden yemiş oluyorum. Sahuru da hafif bir kahvaltı/süt+müsli/menemen/bir dilim börek seçeneklerinden biriyle yapıyorum. Annem buna "ramazan'da diyete devam etmek" diyor, ben "mideme zulm etmemek" diyorum:)

Gelelim cuma günü kayınvalidemler ve kayınbiraderlerim için hazırladığım menüye:

Menüdekiler:

Abant çorba
Zeytinyağlı enginar
Zeytinyağlı dolma (pilav çok yenmediği için dolma yapmayı tercih ettim)
Fırın Poşetinde Otlu Tavuk
Salata
Tiramisu
Bu sene nedense kendimi daha çok çorba tarifi ararken buluyorum. Allah'tan cumartesi günü teyzeme giderken yalancı su böreği (tekrar yapıp fotoğrafını çekmeliyim!), dün kayınvalideme giderken de çilekli tavuk göğsü yapıp değişik birşeyler deneyi başardım.

Abant Çorbası:

Tarifi foruma Medura yazmıştı. Ben sadece kimyonu çıkarttım. Kızım ve oğlum başta çorba sevmediklerini ilan etseler de "aslında her yemeği başta sevmediklerini belirtiyorlar" sonradan bütün tabağı bitirdiler.

Malzemeler:

4 kişilik

1 lt'ye yakın su 
100-150 gr kıyma
1 küçük soğan
1 patates
1'er kaşık yoğurt ve un
1 yumurta sarısı

üzeri için:

tereyağı
kimyon
nane
Hazırlanması:

Kıyma tuz ve karabiber ilavesiyle yoğurulup küçük köfteler haline getirilir ve kaynamakta olan suya atılır. 
O pişerken ayrı bir yerde (tercihen teflon tavada) çok az sıvıyağda önce rendelenmiş soğan çok az kavrulup ardından patates rendesiyle birlikte kavrulmaya devam edilir, pembeleşmeden alınır ve köfteli suya ilave edilir. 
Yoğurt, un ve yumurta sarısı çırpılıp yayla çorbasındaki gibi ılıştırarak çorbaya karıştırılır ve tuzu ayarlanır, biraz pişince nane ve kimyonlu yağ eklenir.